درباره شهید اول و خدمات علمی او به جهان تشیع در سالروز شهادتش/ آغاز درخشش «لمعه» در سپهر فقاهت شیعه
تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۲۴۷۹۶
منطقه جبلعامل در جنوب لبنان از دیرباز محل سکونت شیعیان بوده است. گزارشهای تاریخی میگویند در نخستین سالهای ورود اسلام به شام، ابوذر غفاری، صحابی نامدار رسول خدا(ص) و از یاران صدیق امیرمؤمنان(ع)، مدتی در این منطقه اقامت کرد و به تبلیغ دین در میان مردم پرداخت؛ همین اقامت و تبلیغ را دلیل گسترش و بقای تشیع در جبل عامل میدانند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اطلاق عنوان شهید به محمد بن جمالالدین، اشارهای به فرجام غمانگیز اوست؛ روز ۹ جمادیالاول سال ۷۸۶، دسیسهچینان و مخالفان تشیع که محمد بن جمالالدین را متهم به انحرافات عقیدتی کرده بودند، او را گردن زدند و طبق گزارش شیخ حرّ عاملی، پیکرش را به آتش کشیدند. امروز سالگرد شهادت مظلومانه آن فقیه بزرگ است.
جبلعامل مهد فقاهت میشود
شهید اول در سال ۷۳۴قمری در روستای «جزین» در منطقه جبلعامل به دنیا آمد. خانوادهای اهل علم داشت؛ آن گونه که مقدمات فقه را نزد پدرش جمالالدین و ریاضیات را نزد عمویش اسدالدین آموخت و در ۱۶ سالگی به حله، شهری در عراق امروزی رفت تا به تکمیل درس بپردازد.
در آن زمان، مکتب حله جایگاهی رفیع در سپهر فقاهت شیعه داشت. این مکتب در پرتو تکاپوهای علمی علامه حلی، شاگرد برجسته خواجه نصیرالدین طوسی و نخستین کسی که به وی لقب «آیتالله» دادند، رونق گرفت و با درگذشت وی، شهرت و اعتبار آن توسط شاگردان علامه به خصوص پسرش، فخرالمحققین تداوم پیدا کرد. شهید اول برای کسب علم وارد حلقه شاگردان فخرالمحققین شد؛ اما حضور وی تنها یک سال دوام آورد؛ شهید اول در ۱۷ سالگی به درجه اجتهاد رسید و از استاد خود اجازه روایت دریافت کرد.
او پس از توقفی کوتاه در حله و تحقیق و تدریس در این شهر، در سال ۷۵۵قمری به جزین، زادگاهش بازگشت و دست به تأسیس مدرسهای زد که نقشی بنیادین در رونق علمی منطقه جبلعامل داشت. در این مدرسه، محمد بن جمالالدین میزبان شاگردانی از سراسر جهان اسلام بود. به دلیل تسلط وی بر فقه مذاهب چهارگانه اهل سنت، پیروان این مذاهب در درس وی حاضر میشدند و شهید اول نیز در سفر به شهرهای اطراف به ویژه دمشق، در محضر درس استادان مذاهب اربعه حضور مییافت و با آنها به مباحثه میپرداخت. با تلاشها و البته جایگاه علمی محمد بن جمالالدین، اعتبار مدرسه علمیه جزین چنان بالا رفت که چند سال پس از شهادت وی، در جریان تشییع جنازه دخترِ دانشمندش، بیش از ۷۰ مجتهد شیعه حضور داشتند که این تعداد، تنها از استادان مدارس جبلعامل بودند و به احتمال زیاد، بیشتر آنها از دانش شهید اول بهرهمند شدند.
خانواده شهید اول نیز در نوع خود کمنظیر بود. همسرش «امّعلی» در محضر شهید اول علم آموخته و در جبلعامل برای بانوان تدریس میکرد. دختر وی، «فاطمه» ملقب به «امّحسن»، چنان در مقام فقاهت جایگاه بلندی داشت که به «ستّالمشایخ» مشهور بود و سه پسر شهید اول، رضیالدین، ضیاءالدین و جمالالدین نیز فقیهانی دانشمند محسوب میشدند که از پدر بزرگوارشان اجازه روایت داشتند.
حکایت تألیف «اللمعه الدمشقیه»
دوران حیات شهید اول با عصر انحطاط حکومت ایلخانی در ایران مصادف شد. در همین دوره، حکومتهایی در گوشه و کنار فلات ایران و بینالنهرین شکل گرفت که سربداران یکی از آنها بود؛ حکومتی شیعی که با مرکزیت بیهق (سبزوار کنونی) تأسیس شد و تا زمان هجوم تیمور لنگ به ایران دوام آورد. خواجه علی مؤید، آخرین امیر سربداری برای آنکه بتواند فقه شیعه را با دقت و استناد در جامعه پیاده کند، از شهید اول که در آن زمان به دمشق رفته بود، خواست که به خراسان بیاید اما انجام این کار برای شهید اول امکان نداشت. به همین دلیل، وی کتاب «اللمعه الدمشقیه» را در هفت روز نوشت و آن را برای خواجه علی مؤید فرستاد. این مکتوب هفت روزه، حدود هفت قرن است که به عنوان یکی از متون درسی اصلی در حوزههای علمیه شیعه مورد استفاده قرار میگیرد و شرح زینالدین بن نورالدین علی مشهور به شهید ثانی (عالم نامدار شیعه در قرن دهم) بر آن، با نام «الرَّوضَهُ البَهیَهُ فی شرح اللُّمعَهِ الدِّمِشقیَّه» با عنوان اختصاری «شرح لمعه» از شهرت علمی و آموزشی بسیار زیادی برخوردار است.
خبرنگار: محمدحسین نیکبخت
منبع: قدس آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۲۴۷۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کارگران تقویت کننده پایههای اقتصادی کشور محسوب میشوند
به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله عبدالکریم عابدینی در خطبههای این هفته نماز جمعه شهر قزوین که در مسجدالنبی (ص) برگزار شد اظهار کرد: شکر نعمت به عنوان یکی از جلوههای تقوای الهی باعث افزایش نعمت میشود.
وی با بیان اینکه شکر نعمت باعث افزایش بصیرت میشود افزود: اگر وجودمان را در معصیت به کار گرفتیم و ناشکری کردیم، خدا نعمتهایش را تبدیل به نقمت میکند، پس همواره باید شکر نعمتهای خدا را به جا بیاوریم.
امام جمعه قزوین با بیان اینکه شکستهای پی در پی دشمنان در برابر ملت ما نیز یکی از نعمتهای خدا است و باید آن را شاکر باشم، ادامه داد: آمریکا و همراهان او در برابر ملت ایران شکست خوردهاند.
وی با بیان ین که امریکایی هایی در طول حیات انقلاب اسلامی در منطقه مدام شکست خوردهاند، ادامه داد: شکست در عراق و افغانستان و در سوریه نیز باعث شد تا امریکاییها طعم شکست و ذلت را بچشند.
آیت الله عابدینی با اشاره به فرارسیدن روز معلم و سالروز شهادت شهید مطهری تاکید کرد: هرکسی آثار شهید مطهری را مطالعه کند دیگر نمیتواند آنها را کنار بگذارد و آثار این شهید علاوه بر اینکه پاسخگوی سوالات عقل و منطق است، قلب و درون انسان را راضی و قانع میکند.
وی با اشاره به فرارسیدن سالروز صدور فرمان هشت مادهای مبارزه با فساد از سوی رهبر حکیم انقلاب اسلامی ادامه داد: جامعهای که دچار فساد شود نمیتواند قرآنی باشد.
امام جمعه قزوین با اشاره به سفر رئیس جمهور به پاکستان ادامه داد: این سفر بدون شک زمینه برقراری امنیت در مرزهای دو کشور را فراهم کرده و تروریستها به پایان نزدیک میشوند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه مشکلات کارگران از سر راهشان برداشته شود، گفت: کارگران بخش اعظمی از جامعه را تشکیل میدهند و باید تلاش کنیم تا مشکلات کارگران و خانوادههای آنان مرتفع شود.
آیت الله عابدینی با بیان اینکه اصلی ترین رکن جامعه برای استقلال کارگران هستند، عنوان کرد: کارگران تقویت کننده پایههای اقتصادی کشور محسوب میشوند.
وی با بیان اینکه در سالروز فتح اندلس هستیم بیان کرد: دشمن تلاش کرد تا با فساد، بی حیایی، بی حجابی و بی بندوباری در بین جوانان عزت و اقتدار مسلمانان در این منطقه از بین برود.
امام جمعه قزوین با تقدیر از نیروی انتظامی، دستگاه قضا و بسیج برای تلاشهای صورت گرفته در حوزه حجاب و عفاف گفت: رفتار همراه با احترام و کرامت با بانوان برای ترویج حجاب بسیار ارزشمند و اثرگذار است.
وی در پایان یادآور شد: عفاف و حجاب نشان استقلال، عزت و سربلندی، فرهنگ متعالی، پاکدامنی و پایگاه معنوی برای پرورش نسلهای افتخارآفرین است و همه باید جامعه خودمان را جامعهای آبرومندانه قرار دهیم.
کد خبر 6089196